Verstopping van de urinewegen bij katers: oorzaken, symptomen & behandeling

Gepubliceerd door
minuten leestijd

Bekijk voeding voor jouw huisdier

Bekijk voeding voor jouw huisdier

Bekijk voeding voor jouw huisdier

Urinewegverstopping is een pijnlijke en levensbedreigende aandoening die gewoonlijk mannetjeskatten treft. Als je kater een urinewegverstopping heeft, betekent dit dat zijn urinebuis - de buis die de urine van de blaas naar de penis en vervolgens het lichaam uit voert - geblokkeerd is door een prop van mineralen en cellen. Wanneer de urinebuis geblokkeerd is en de urine het lichaam niet kan verlaten, raakt de blaas overvuld en rekt te ver uit. Als de verstopping te lang duurt, kunnen de nieren gaan zwellen en beschadigd raken; uiteindelijk kan de blaas scheuren, wat leidt tot urineverlies in de buikholte van de kat.

Urinewegverstopping komt bij katers vaak voor en met name bij gecastreerde katers; daarom is het belangrijk dat baasjes op tekenen van deze aandoening letten. Hoe sneller een kat de juiste behandeling krijgt, hoe groter de kans op een gezond herstel.

Oorzaken van urinewegverstopping bij katers

Gecastreerde katers zijn bijzonder gevoelig voor verstopping van de urinewegen, omdat ze een nauwe plasbuis hebben - zo nauw dat spasmen van de plasbuis de urinestroom kunnen blokkeren. De urinebuis van een kater kan ook verstopt raken door kleine urinestenen of door een prop: een mengsel van slijm, cellen die de blaas bekleden en kristallen gevormd uit mineralen in de urine. Andere oorzaken van verstopping van de urinewegen zijn voedingsmiddelen met veel magnesium of een onderliggende aandoening genaamd feline idiopathic cystitis (FIC).

Tekenen en diagnose van urinewegverstopping bij katers

Het meest voorkomende teken van wat ook wel een 'geblokkeerde kat' wordt genoemd, is dat hij naar de kattenbak gaat om te plassen en de juiste positie inneemt, maar dat er niets uitkomt. Je kat kan zich ook ongemakkelijk voelen of jammeren als hij probeert te plassen. Als de verstopping aanhoudt, kan je kat last krijgen van wat dierenartsen 'uremie' noemen; het wordt veroorzaakt doordat alle gifstoffen die normaal in de urine terechtkomen, zich in het lichaam opstapelen. Dit kan leiden tot een depressieve of veranderde mentale toestand, braken en een trage hartslag. Hij kan zich ook verstoppen of menselijk contact vermijden.

De dierenarts zal een diagnose stellen op basis van de medische voorgeschiedenis, een lichamelijk onderzoek, bloed- en urineonderzoek en eventueel een röntgenfoto of echografie van de buik. Als hij vermoedt dat je kat een blaasontsteking heeft (wat eigenlijk vrij zeldzaam is bij katten), kan hij een urinemonster nemen.

Urinewegverstopping behandelen

Als je kat een urinewegverstopping heeft, moet hij onmiddellijk in het ziekenhuis worden opgenomen voor een spoedbehandeling. De dierenarts kan een intraveneuze katheter plaatsen om je kat vocht en medicijnen toe te dienen. Je kat wordt dan verdoofd en er wordt een urinekatheter geplaatst om de obstructie op te heffen en de blaas te legen. De katheter blijft dan enkele dagen zitten om de plasbuis te laten genezen en je kat te laten herstellen. De meeste 'geblokkeerde katten' worden enkele dagen in het ziekenhuis opgenomen.

Zodra je kat normaal plast, kan je hem mee naar huis nemen. De dierenarts zal waarschijnlijk antibiotica, pijnstillers en/of medicijnen om de plasbuis te ontspannen voorschrijven. Ook zal hij een therapeutische voeding aanbevelen die speciaal is samengesteld voor de gezondheid van de urinewegen; dit is vanwege de eerdere katheterisatie en om herhaling van FIC en urinestenen te helpen voorkomen.

Grijze kat die zijn kop uit de kattenbak steekt, van boven gezien.

Oorzaken van urinewegverstopping bij katers

Helaas, als een kater eenmaal een urinewegverstopping heeft gehad, is er een groter risico dat het opnieuw gebeurt. Bij de eerste tekenen van plasproblemen moet je een gesprek aangaan met de dierenarts over de juiste voeding; zo kun je de gezondheid van je kat beter ondersteunen en het risico op terugkerende problemen verminderen. Bij veelvuldig terugkerende gevallen is het ook mogelijk dat de dierenarts een urethrostomie voorstelt - een operatie waarbij een opening in de urinebuis wordt gemaakt boven de verstopping, zodat de urine normaal kan worden afgevoerd.

Water drinken helpt afval uit het systeem van je kat te spoelen en verstopping te voorkomen; probeer water aan te bieden uit een drinkfontein in plaats van een bakje, een tweede waterbakje op smaak te brengen met wat tonijnvocht en over te schakelen op blikvoer als hij momenteel droogvoer eet.

Voeding kan ook een belangrijke rol spelen bij het voorkomen van verstopping. Als je kat al problemen heeft met zijn urine, kan therapeutisch kattenvoer helpen de bestaande kristallen op te lossen of de kans op nieuwe kristallen te verkleinen; ook wordt zo de pH-waarde van de urine op een gezond niveau gehouden, wat bijdraagt aan de algehele gezondheid van de urinewegen. Dit voer is verkrijgbaar via de dierenarts en moet ook onder toezicht van een dierenarts worden gebruikt. Vraag de dierenarts of een Prescription Diet-kattenvoer geschikt is voor je kat.

De rol van stress

Een andere belangrijke factor bij aandoeningen van de lagere urinewegen (FLUTD) is stress, dus het is belangrijk om rekening te houden met het stressniveau van je kat bij de beoordeling van urinewegproblemen. Katten zijn gevoelig voor stressgerelateerde aandoeningen van de lagere urinewegen, ook bekend als Feline Idiopathic Cystitis (FIC), die kunnen leiden tot verstopping. Bij een kat kan minder stress de kans op aandoeningen van de lagere urinewegen, waaronder verstopping van de plasbuis, verminderen.

In de volgende gevallen kan je kat gestrest zijn:

  • Hij verveelt zich
  • Er zijn te veel katten in huis en ze moeten met elkaar concurreren (bijv. om tijd alleen in de kattenbak of om voedsel en water)
  • Hij wordt gepest door andere katten
  • De kattenbak is vies

Soms kan bezoek van buitenaf, verhuizing of renovatie een kat ook stress bezorgen. Als je kat last heeft van urinewegverstopping, bedenk dan of er iets is dat hem stress kan bezorgen en probeer die stressfactoren weg te halen. Hier volgen een paar tips om het stressniveau van je kat te verlagen:

  • Geef je kat veel speeltjes om hem bezig te houden.
  • Zorg ervoor dat je ten minste een kattenbak meer in huis hebt dan er katten zijn, zodat ze wat privacy hebben om hun behoefte te doen. Zorg ervoor dat deze kattenbakken over het hele huis verdeeld zijn. Maak de kattenbakken ook dagelijks schoon.
  • Zorg ook voor één etensbak per kat. Zeg nou zelf: wil jíj je bord delen met iemand anders?
  • Geef je kat een krabpaal of een eigen plekje. Katten zitten graag hoog, waar ze alles kunnen zien; het geeft ze de privacy die ze nodig hebben.
  • Praat ten slotte met de dierenarts over therapeutische voeding die is samengesteld om de stressrespons bij katten te beheersen.

Hoewel verstopping van de urinebuis vaak voorkomt bij gecastreerde katers, hoeft dat voor jouw kat geen probleem te zijn. Voer een gesprek met de dierenarts om de beste behandeling te bepalen.

Over de auteur

Dr. Sarah Wooten

Dr. Sarah Wooten

Dr. Sarah Wooten is in 2002 afgestudeerd aan de UC Davis School of Veterinary Medicine. Dr. Wooten is lid van de American Society of Veterinary Journalists en verdeelt haar werkzaamheden tussen een praktijk voor kleine gezelschapsdieren in Greeley, Colorado (VS), het spreken over daaraan gerelateerde problemen, leiderschap en klantcommunicatie en schrijven. Ze houdt van kamperen met haar gezin, skiën, duiken en neemt graag deel aan triatlons.

 

Gecontroleerd door Dr. Hein Meyer, DVM, PhD, Dipl-ECVIM-CA

Gerelateerde artikelen

Gerelateerde producten