Dementie bij katten: iets anders dan 'gewoon oud worden'

Net als mensen kunnen katten ook dementie krijgen. Helaas kunnen katten die het geluk hebben een lang leven te leiden, te maken krijgen met een zekere mate van dementie, ook wel een cognitieve stoornis wordt genoemd. Als geriatrische katten "in de war" lijken te zijn, kan het iets anders betekenen dan "alleen ouderdom"

Oudere katten: een nieuw onderzoeksgebied

Dementie bij katten is een lastige ziekte en wordt soms te weinig gediagnosticeerd, behandeld en verkeerd begrepen, door zowel dierenartsen als huisdiereigenaren. Nu katten langer leven dan ooit, worden dementie diagnoses steeds vaker vastgesteld.

Katten met dementie vertonen symptomen die lijken op die van mensen met dementie of Alzheimer. Dierenartsen beginnen zich af te vragen of ze iets kunnen doen aan kattendementie.

Tekenen van cognitieve stoornissen bij katten

Net als elk ander orgaan, verslechteren de hersenen met de leeftijd. De ouder wordende hersenen van katten beginnen vaak tekenen van slijtage te vertonen wanneer katten tussen de 10 en 15 jaar oud zijn. Hierna lijken de verschijnselen te versnellen naarmate de ziekte vordert en de tekenen meer opvallen.

De typische tekenen van dementie bij katten zijn:

• algemene desoriëntatie (verwarring over waar ze zijn, doelloos ronddwalen, het missen van signalen over geplande gebeurtenissen zoals etenstijden)
• verminderde activiteit en minder interesse in spelen
• veranderingen in het dag-nachtritme (de hele nacht wakker blijven en de hele dag slapen, zonder acht te slaan op menselijke activiteiten)
• minder interesse in voer, water, andere katten in huis en menselijke interactie
• behoefte doen buiten de kattenbak
• geluiden maken (luid miauwen, vooral 's nachts)

De diergeneeskunde is nog steeds op zoek naar antwoorden met betrekking tot dementie bij katten. Is dementie bij katten toe te schrijven aan een specifieke neurologische aandoening? Is het identiek aan het proces dat bij mensen wordt waargenomen? Kan het worden behandeld?

Is het dementie of een andere aandoening?

Er zijn verschillende geriatrische ziekten met symptomen die lijken op die van kattendementie. Aangezien deze verschijnselen zich vaak in dezelfde levensfase voordoen, is een grondig onderzoek door een dierenarts nodig, om ervoor te zorgen dat je kat de juiste behandeling en verzorging krijgt. Het is altijd beter om dingen vroeg vast te stellen!

Hyperthyreoïdie

Een overactieve schildklier die te veel schildklierhormonen produceert, is een aandoening die vaak bij oudere katten wordt vastgesteld. Een teveel aan schildklierhormonen kan de orgaanfunctie verstoren en kan zelfs de hersenen beschadigen, legt The Animal Trust uit. Een van de tekenen is een toegenomen eetlust, wat je kunt merken doordat je kat voortdurend om voedsel bedelt. Het kan ook leiden tot hyperactiviteit en verhoogde vocalisatie, wat verward kan worden met dementie. Je dierenarts kan een bloedonderzoek doen om de schildklierfunctie van je kat te controleren.

Hypertensie (verhoogde bloeddruk)

Katten kunnen ook een hoge bloeddruk krijgen. Volgens Cats Protection is dit meestal het gevolg van een andere gezondheidsaandoening, zoals een nierziekte of hyperthyreoïdie. Een hoge bloeddruk kan tot blindheid leiden en angst en verwarring veroorzaken. Je dierenarts kan een bloeddrukmeting doen om dit te helpen uitsluiten.

Doofheid en zintuiglijke achteruitgang

Dove katten horen niet hoe hard ze miauwen. Dit kan een rol spelen in het gedrag van je kat, net als bij oudere mensen, die meer gedesoriënteerd raken wanneer geluidssignalen in de omgeving minder waarneembaar worden. Op vrijwel dezelfde manier zal blindheid ook bijdragen aan de verwarring van een oudere kat.

Osteoartritis of andere oorzaken van chronische pijn

Het is heel moeilijk om pijn bij katten te herkennen, omdat de meeste katten niet op dezelfde manier als mensen pijn of ongemak laten zien. De meesten verbergen hun ongemak als een overlevingsmechanisme. Oudere katten die lijden aan pijnlijke aandoeningen zoals osteoartritis gaan echter vanwege hun ongemak mogelijk minder snel in hun kattenbak waardoor ze soms op andere plekken in het huis hun behoefte doen. Ze kunnen ook minder actief zijn en minder zin hebben om te spelen. 

Hersentumoren of andere neurologische aandoeningen

Het kan zijn dat oudere katten die tekenen van dementie vertonen een hersentumor hebben. Tumoren kunnen leiden tot toevallen en instortingen, maar ook abnormaal gedrag zoals incoördinatie of het reageren op 'onzichtbare' voorwerpen. Veel andere neurologische aandoeningen kunnen ook leiden tot verschijnselen die vergelijkbaar zijn met die bij katten met dementie.

Zo kun je je oudere kat helpen

Elke oudere kat met tekenen van dementie zou idealiter getest moeten worden op alle ziekten die op dementie lijken of ermee gepaard kunnen gaan. Als je kat lijdt aan dementie of verwardheid, dan kun je hier lezen wat je kunt doen om haar veilig en comfortabel te houden:

• Hou haar binnen en hou in de gaten of ze soms ronddwaalt.
• Zorg voor een regelmatig voerschema en verlichtingsschema in huis, om haar te helpen oriënteren.
• Vermijd grote veranderingen in het huishouden (zoals een nieuw huisdier of een verhuizing).
• Geef voer met vitamine E en antioxidanten, omdat dit beide belangrijke voedingsstoffen voor de hersenen zijn.
• Maak kattenbakken extra toegankelijk met bijvoorbeeld een opstapje of een ondiepe bak.
• Bied eenvoudige hulpmiddelen voor oudere katten zoals extra bedden en toegankelijke warme plekjes.
• Bezoek je dierenarts voor regelmatige zorg.

Het is erg belangrijk dat een kat die tekenen van dementie vertoont, zo snel mogelijk door een dierenarts wordt onderzocht. Het is belangrijk dat baasjes weten dat hun kat niet "normaal oud" aan het worden is. Het kan zijn dat ze ziek zijn en daardoor extra zorg nodig hebben. Omdat het niet zo gemakkelijk is als bij mensen om vast te stellen of je kat in de war is, is inzicht in het normale gedrag van je kat een essentiële eerste stap bij het diagnosticeren en behandelen van kattendementie.