Veel mensen vragen zich af of katten, net als mensen, een urineweginfectie en blaasontsteking kunnen krijgen. In feite kunnen ze last krijgen van beide, hoewel urineweginfecties vrij zeldzaam zijn bij katten.
Ontstekingen en infecties zijn twee verschillende dingen. Een infectie wordt veroorzaakt door organismen zoals een bacterie en virussen die in één of meerdere delen van het lichaam komen. De aanwezigheid van deze organismen stimuleert het afweersysteem van het lichaam om ze te bestrijden. Een ontsteking is de reactie van het lichaam op letsel en infecties. Ontstoken weefsel is meestal rood en opgezwollen, en voelt warm aan. Dit komt doordat het lichaam bloed naar het gebied stuurt om de genezende witte bloedcellen, bloedplaatjes en bloedstollingsfactoren daar zo snel mogelijk te krijgen. Een infectie veroorzaakt sowieso een ontsteking, maar een ontsteking kan ook simpelweg komen door letsel zoals een geschaafde knie, zonder infectie.
Blaasontsteking komt zeer veel voor. Infecties en andere vaker voorkomende oorzaken van blaasontsteking worden als groep ook wel Feline Lower Urinary Tract Disease (of FLUTD) genoemd.
Om FLUTD proberen te begrijpen, is het handig om te weten hoe katten zich hebben geëvolueerd en hun natuurlijke bedrag te bestuderen als ze op zichzelf zijn aangewezen. Katten stammen af van katachtigen die in de woestijn leefden. Dit wil zeggen dat ze zo zijn geëvolueerd, dat ze zeer goed water kunnen vasthouden en een zeer geconcentreerde urine hebben. Katten zijn van nature ook solitaire dieren die een groot territorium bewaken tegen andere katten om hun kostbare voedsel- en waterbronnen te beschermen. Soms is het lastig te begrijpen voor sociale wezens zoals mensen dat sommige dieren liever op zichzelf leven. Katten beschouwen andere katten vaak als een bedreiging die ze liever kwijt dan rijk zijn!
Wat veroorzaakt blaasontsteking bij katten?
Feline idiopathic cystitis (FIC) is de meest voorkomende oorzaak van FLUTD bij katten. Het woord 'idiopathic' wil zeggen dat er iets opkomt zonder duidelijke oorzaak. Feline idiopathic cystitis wordt tegenwoordig echter steeds vaker blaasontsteking door stress genoemd, omdat we weten dat het vrijwel altijd door stress wordt veroorzaakt.
Maar hoe kan mijn kat last hebben van stress als ze de hele dag slaapt? Katten zijn zeer subtiele communicatoren die zeer goed zijn in het verhullen van stress en conflicten. Sommige katten doen zelfs iets wat 'schijnslapen' genoemd wordt. Ze doen alsof ze slapen om stressvolle situaties te vermijden, zoals het confronteren van een andere kat in huis door wie ze mogelijk gepest worden.
De belangrijkste oorzaken van blaasontsteking door stress luiden als volgt:
Huishoudens met meerdere katten. Tenzij je katten elkaar elke dag poetsen en bovenop elkaar slapen, zijn ze waarschijnlijk niet de beste vrienden. Katten zijn van nature geen sociale wezens, dus als ze er een andere kat in hun directe omgeving leeft, kan dat een grote bron van stress voor ze zijn.
Katten in de omgeving. Zelfs als je kat thuis alleen leeft, kan het zijn dat er veel katten in de omgeving wonen. Ruzies in de tuin of andere katten die gebruikmaken van je kattenluik of open deuren in de zomer kunnen zeer stressvol zijn.
Binnenkatten. Katten die alleen binnen leven kunnen daar enorm gestresst van raken. Katten hebben graag een groot territorium en de vrijheid om het te verkennen.
Bezoek. Gevoelige katten kunnen niet altijd goed tegen bezoek, zeker als dat kinderen zijn die herrie maken of de kat proberen op te pakken of te knuffelen.
Vakanties. Stress kan worden veroorzaakt door een kattenopvang of alleen al als de baasjes op vakantie zijn.
Verhuizing. Een verhuizing of werkzaamheden in je huidige huis kunnen ervoor zorgen dat sommige katten die niet van verandering maar van routine houden, gestresst raken.
Een nieuwe baby. De onbekende voorwerpen, geuren en geluiden die een nieuwe baby met zich meebrengt, kunnen ook stress veroorzaken bij gevoelige dieren als katten.
Smakelijke tips
Waarom wordt blaasontsteking door stress veroorzaakt?
Stress zorgt ervoor dat bepaalde steroïden vrijkomen. Op de korte termijn kan dit een voordeel zijn, maar als ze voortdurend vrijkomen, kan het afweersysteem worden onderdrukt, waardoor een aantal systemen in het lichaam negatief kunnen worden beïnvloed. Katten die gestresst zijn, hebben mogelijk ook andere tekenen, zoals af en toe maag- en darmklachten (bijv. braken en diarree). Het kan ook zijn dat ze haar verliezen doordat ze te veel poetsen. Katten kunnen te veel poetsen omdat ze hun stress proberen te verminderen, maar dit kan ook duiden op buikpijn die wordt veroorzaakt door blaasontsteking of darmpijn. Veel katten met stress hebben kale plekjes op hun buik en tussen hun achterpoten.
Stress zorgt ervoor dat de beschermende laag in de blaas zwak en beschadigd raakt, waardoor urine in contact kan komen met het gevoelige weefsel van de blaaswand. Zoals we eerder zeiden, hebben katten een geconcentreerde urine die zeer irriterend werkt op de blaas en dus een ontsteking kan veroorzaken. Ontstoken cellen in de blaas kunnen slib of verstoppingen veroorzaken en de afvoer van urine blokkeren. Dit vormt een medisch noodgeval, omdat katten nierfalen kunnen oplopen of hun blaas kunnen scheuren vanwege de blokkering. Beide kunnen snel fataal worden. Dit komt veel vaker voor bij mannetjes, omdat ze een zeer nauwe urinebuis hebben.
Stress zorgt er ook voor dat de pH-waarde van de urine verandert. Naarmate deze waarde toeneemt, ontwikkelen sommige katten struvietkristallen die kunnen samenklonteren tot blaasstenen, wat een ander risico op een blokkering vormt. Hun zeer geconcentreerde urine verergert deze samenklontering, omdat de mineralen die de kristallen vormen zeer dicht op elkaar zitten.
Andere oorzaken van FLUTD
Hoewel blaasontsteking door stress de grootste oorzaak van FLUTD is bij katten, zijn er ook andere oorzaken. Sommige van deze luiden als volgt:
- Nierstenen en urinekristallen en -stenen. Kristallen van calciumoxalaat kunnen bijvoorbeeld ontstaan als je kat hoge calciumconcentraties in het bloed of een nieraandoening heeft. Hoge uraatwaarden kunnen het resultaat zijn van leverziekte en kunnen ook blaasstenen veroorzaken.
- Kanker aan de urinewegen kan tekenen van blaasontsteking veroorzaken.
- Urineweginfectie. Zoals we aan het begin al zeiden, hebben katten weinig last van urineweginfecties. Dankzij hun zeer geconcentreerde urine is het voor bacteriën vrijwel onmogelijk om te groeien. Het kan echter voorkomen en het komt veel vaker voor bij oudere katten. Dit komt doordat hun urine meer verdund raakt omdat hun nierfunctie afneemt. Dit zorgt ervoor dat bacteriën zich kunnen nestelen.
Tekenen en symptomen van FLUTD
Bij de volgende tekenen dien je contact op te nemen met je dierenarts:
Bloed in de urine of een roze tint in de urine.
Je kat doet veel moeite om te plassen maar produceert geen normale stroom. Als je kat geen urine plast, is dit een medisch noodgeval.
Miauwen/kermen tijdens het plassen, wat kan duiden op ernstig ongemak.
Als je kat niet meer zindelijk lijkt en overal in huis plast.
Vaker plassen.
Zandachtige korreltjes rond het achterste.
Heel vaak poetsen van de buik.
Behandeling van FLUTD
Dit hangt natuurlijk allemaal een beetje af van de exacte oorzaak. Je dierenarts neemt een urinemonster en bloedtests af en wil mogelijk een röntgenfoto of een echo van de blaas nemen. Als er sprake is van een urineweginfectie, wordt er antibiotica voorgeschreven. Behandeling en preventie van herhaling kan het volgende omvatten:
- Hogere waterinname. Dit is van cruciaal belang voor alle katten met blaasproblemen. Door de urine te verdunnen, wordt het minder irriterend voor de blaas en is het veel minder waarschijnlijk dat er kristallen worden gevormd. Natvoer met water toegevoegd of geweekte brokjes kunnen helpen als je kat weinig drinkt. Waterfonteintjes en waterbakjes op meerdere plekken kunnen ook helpen.
- Voeding. Je dierenarts kan ook een therapeutisch dieet aanraden. Dit kan helpen stenen en kristallen op te lossen (afhankelijk van het type) en bevat bewerkte eiwitten en mineralen om de bouwstenen voor kristallen te verminderen. Het bevat ook veel omega-oliën uit vis om de ontsteking te remmen en antioxidanten om celschade te vertragen.
- Gewichtsverlies en beweging. Katten met overgewicht zijn veel vatbaarder voor FLUTD, dus je dierenarts zal mogelijk een gecombineerd dieet aanraden om zowel het gewicht als hun FLUTD aan te kaarten. Weinig beweging kan bijdragen aan gewichtsproblemen en kan ervoor zorgen dat urine voor lange tijd in de blaas blijft. Door je kat aan te moedigen te bewegen en spelen, help je enorm.
- Operatie. Je dierenarts zal mogelijk je kat moeten verdoven om de blokkering in haar urinebuis met een operatie te verwijderen of de stenen van calciumoxalaat te verwijderen. Dit wordt meestal opgevolgd met speciaal voer om herhaling te voorkomen.
- Meerdere urinemonsters. Je dierenarts moet je kat blijven controleren om er zeker van te zijn dat de blaasontsteking verdwenen is en de mogelijke stenen zijn opgelost. Hierbij zijn meerdere urinemonsters en mogelijk foto's nodig.
- Stress veroorzaakt door de omgeving verminderen. De deftige term hiervoor is Multi-Modal Environmental Modification (MMEM), wat simpelweg betekent dat je kat thuis minder gestresst moet zijn. Dit kun je doen aan de hand van de volgende manieren:
Indien mogelijk, je kat uit huis laten.
Meerdere voer- en waterbakjes in rustige, verschillende locaties in huis plaatsen, zodat er nooit ruzie gemaakt hoeft te worden over voer of water. Je hebt er één meer nodig dan het aantal katten dat je hebt.
Meerdere kattenbakken in andere rustige plekken plaatsen. Nogmaals, één meer dan het aantal katten. Plaats zelfs kattenbakken als je een kattenluik hebt.
Meubels en boekenplanken in gangen plaatsen waar je katten elkaar soms passeren. Zo kunnen ze dat op verschillende niveaus doen, waardoor ze geen ruzie hoeven te maken.
Verdampers met feromonen gebruiken, waardoor je katten zich meer ontspannen voelen.
FLUTD is een ingewikkelde aandoening, maar met een snelle aanpak en goed teamwerk kun je je kat goed behandelen en het in de toekomst hopelijk voorkomen. Net zoals bij alle andere dingen, is voorkomen beter dan genezen. Denk er goed over na voordat je meerdere katten neemt, en als je dat doet, praat dan met je dierenarts of volg de bovenstaande tips om je huishouden vanaf het begin zo harmonieus en stressloos mogelijk te houden. Door te voorkomen dat je kat gestresst raakt, zorg je ervoor dat je eigen leven ook veel stresslozer wordt!
Gecontroleerd door Dr. Hein Meyer, DVM, PhD, Dipl-ECVIM-CA en Dr. Emma Milne BVSc FRCVS
Gerelateerde producten
Sensitive Stomach & Skin Adult Natvoer
Hill's Science Plan Sensitive Stomach & Skin nat voer voor volwassen katten met kalkoen is een compleet diervoer voor volwassen katten van 1 tot en met 6 jaar. Dit zeer licht verteerbare natvoer wordt geleverd als maaltijdzakje en ondersteunt een gezonde spijsvertering, voedt de huid en bevordert een dikke en glanzende vacht.
Perfect Digestion Adult Kattenvoer met Kip
Hill's Science Plan Perfect Digestion Kattenvoer met Kip & Bruine Rijst voedt het unieke microbioom van je kat en helpt haar om haar volledige potentieel te bereiken.
Sterilised Adult Kattenvoer met Eend
Hill's Science Plan Adult Sterilised Kattenvoer met Eend is speciaal samengesteld met ActivBiome+ Multi-Benefit technologie. Het is nauwkeurig gebalanceerde voeding die bedoeld is om aan de behoeften van gesteriliseerde katten te voldoen, zodat ze slank en gezond blijven.
Sterilised Adult Kattenvoer met Zalm
Hill's Science Plan Sterilised Cat Adult Kattenvoer met Zalm is speciaal samengesteld met ActivBiome+ Multi-Benefit technologie. Het is nauwkeurig gebalanceerde voeding die bedoeld is om aan de behoeften van gesteriliseerde katten te voldoen, zodat ze slank en gezond blijven.
Gerelateerde artikelen
Hoe kun je de spijsvertering van je kat ondersteunen
Leer meer over hoe je de spijsvertering van je kat kunt ondersteunen om de algemene gezondheid te verbeteren. Het eetpatroon is essentieel voor een lang en gelukkig leven van je kat, dus ontdek wat je kunt doen.
Hoeveel natvoer moet je een kat geven?
Natvoer is een heerlijke traktatie voor je kat en een goede keuze voor kieskeurige eters. Ontdek hoeveel voer je je kat moet geven met Hill's.
Hoe vaak moet je een kat voeren?
Je kat voeren is een prachtige kans om een band op te bouwen. Ontdek hoe je dit het beste doet en creëer een gezonde routine met Hill's.
Hoe voer je een kat met een gevoelige maag
Ontdek wat je kunt doen om een gevoelige maag bij een kat te ontdekken en te verhelpen. Zie welke gewoontes en voer je kunt toepassen om je kat gelukkig en gezond te houden.
Zet uw kat op dieet zonder dat hij het weet
Onze caloriearme formule helpt je het gewicht van je kat onder controle te houden. Het zit boordevol hoogwaardige eiwitten voor de opbouw van soepele spieren en is gemaakt met doelgerichte ingrediënten voor een smakelijke, voedzame maaltijd. Klinisch bewezen antioxidanten, vitamine C+E, dragen bij aan een gezond immuunsysteem.
Zet uw kat op dieet zonder dat hij het weet
Onze caloriearme formule helpt je het gewicht van je kat onder controle te houden. Het zit boordevol hoogwaardige eiwitten voor de opbouw van soepele spieren en is gemaakt met doelgerichte ingrediënten voor een smakelijke, voedzame maaltijd. Klinisch bewezen antioxidanten, vitamine C+E, dragen bij aan een gezond immuunsysteem.