Allergische dermatitis bij katten: oorzaken en behandelingen

Er zijn een heleboel dingen die huidproblemen kunnen veroorzaken bij katten, van vlooien tot voedselallergieën, en veel aandoeningen hebben dezelfde symptomen. Daarom kan het erg ingewikkeld zijn om bij huidziekten de juiste diagnose te stellen. Een van deze aandoeningen is allergische dermatitis. In dit artikel geven we een overzicht van veelvoorkomende oorzaken, teken en symptomen, zodat je ervoor kan zorgen dat je kat de juiste diagnosis en de beste behandeling krijgt.

Oorzaken van allergische dermatitis bij katten

Allergische dermatitis is een huidaandoening die veroorzaakt wordt door een allergeen. De vier meest gebruikelijke oorzaken zijn:

1. Vlooienallergie

Vlooienallergiedermatitis komt heel veel voor bij katten. Katten kunnen allergisch worden voor het speeksel van de vlooien, dat in de huid wordt geïnjecteerd wanneer de vlooien eten. Bij gevoelige katten kunnen slechts één of twee beten al voor ernstige irritatie zorgen. Dit kan weer leiden tot een secundaire infectie, aangezien de bacteriën op de huid het lichaam van de kat binnen kunnen dringen wanneer ze haar huid openkrabt. Vlooien houden zich het liefst op rond de staartaanzet en op de kop en de nek. Als vlooienallergie het probleem is, zal je dus vaak zien dat symptomen als haarverlies en korstjes zich concentreren op deze plekken.

Bij een allergische kat zijn er niet veel vlooien nodig om symptomen te veroorzaken, dus het is goed mogelijk dat je nooit een vlo ziet. Vlooien brengen het grootste deel van hun tijd door in zachte meubels in huis en springen alleen de kat op om te eten. Als je geen vlooien ziet, betekent dat dus niet dat ze er niet zijn. Een goede manier om te controleren of er vlooien zijn is om te zoeken naar vlooienuitwerpselen. Deze bestaan uit verteerd bloed. Kam de vacht van je kat uit op een stukje wit keukenpapier en maak eventuele zwarte vlekjes nat met een druppel water. Als het viezigheid of modder is, zal het niet van kleur veranderen. Vlooienuitwerpselen zullen echter een rode vlek geven wanneer het bloed in het papier vloeit.

2. Atopie

Atopie is een allergie voor dingen in de omgeving, zoals huisstofmijten, voorraadmijten, pollen, gras, bomen enz. Na verloop van tijd kunnen katten allergisch worden voor één of meerdere van deze allergenen in de omgeving. In het geval van seizoensgebonden allergenen, zoals pollen, doen de symptomen zich alleen gedurende bepaalde periodes van het jaar voor. Andere allergenen, zoals stof, kunnen het hele jaar door problemen veroorzaken.

Atopische dermatitis komt meestal voor bij katten jonger dan vijf jaar, maar ook oudere katten kunnen er last van hebben.

Atopie zorgt meestal voor irritatie rond de kop, nek en oren en op de buik, zij en poten. Het is ook een oorzaak van otitis (ontstoken gehoorgangen). Naast huidproblemen kunnen geïnhaleerde allergenen uit de omgeving, zoals pollen, bij katten ook astma veroorzaken.

3. Voedselallergie of -intolerantie

Bij dieren kunnen ongewenste reacties op voedsel een 'echte' allergie zijn, met een immuunreactie op een bepaald eiwit, of een intolerantie, wat geen echte allergie is. De meest voorkomende voedselallergenen bij katten zijn kip, zuivel, vis en tarwe. Voedselallergieën zorgen het hele jaar door voor huidsymptomen. Bovendien kunnen er zich maagdarmproblemen voordoen, zoals diarree.

4. Contactallergieën

Sommige allergieën treden op wanneer je kat ergens mee in contact komt. Het kan bijvoorbeeld gaan om beddengoed dat met een bepaald wasmiddel gewassen is of plastic voerbakken. De symptomen van contactallergieën zijn afhankelijk van waar het contact zich voordoet. Teken van irritatie en haaruitval rond de kin komen veel voor bij voerbakallergieën. Andere delen van het lichaam kunnen in contact komen met andere chemicaliën of allergenen; de tekenen zullen zich voordoen op de contactpunten.

Tekenen en symptomen van allergieën bij katten

Katten zijn er heel goed in om hun vacht en huid in goede staat te houden. Een gezonde kat heeft een glanzende, verzorgde en prachtige vacht. De symptomen van veel huidziekten, waaronder allergische dermatitis, zijn onder andere:

• Rode plekken, vlekken of puistjes.
• Korstjes of verdikte huid.
• Haaruitval.
• Schilferige plekken.
• Stinkende huid.
• Jeuk, krabben, likken of wrijven.
• Overmatig verzorgen.
• Haarballen, omdat je kat zich meer verzorgt dan normaal en daarbij meer vacht binnenkrijgt.
• Eosinofiele granulomen. Eosinofielen zijn een type witte bloedcellen die een rol spelen bij allergische reacties. Bij katten met ernstige allergieën kan je felrode plaques zien of ophopingen van deze cellen op de huid. Ze zien er vaak erg ontstoken uit.

Diagnose en behandeling van allergische dermatitis bij katten

Zoals we in het begin al vermeldden, hebben veel huidziekten dezelfde symptomen. De dierenarts zal dus testen moeten uitvoeren om bepaalde aandoeningen uit te sluiten of te bevestigen. Het kan hierbij gaan om schraapsels van de huid om parasieten op te sporen, plukken haar om te controleren op schimmelinfecties zoals ringworm, biopsieën, bloedtesten en/of intradermale huidtesten.

De behandeling hangt af van de oorzaak van de allergische dermatitis, maar hier volgen enkele mogelijkheden:

• Een zeer strikte vlooienbehandeling met effectieve producten is meestal een relatief eenvoudige oplossing voor vlooienallergiedermatitis. Als je de huid van je kat beschadigd en ontstoken is door overmatig krabben, kan ze ook een antibioticakuur en misschien wat steroïden voorgeschreven krijgen om de jeuk te stoppen. De dierenarts kan je ook aanraden om je huis te behandelen en zo vlooien die zich in zachte meubels verbergen te verwijderen.
• Atopie wordt meestal gediagnosticeerd na eerst andere dingen uit te sluiten en een bloedtest of intradermale test uit te voeren om erachter te komen van welke allergenen je kast last heeft. Vervolgens kan je haar een speciale 'vaccinatie' laten geven die specifiek gericht is op deze allergenen. Dit wordt immuuntherapie genoemd. Om te beginnen zal ze kleine doses krijgen, die over een periode van een aantal maanden steeds groter worden. Het doel is om je kat minder gevoelig te maken voor de allergenen. Het is natuurlijk ook nuttig om de kans op blootstelling te verkleinen, bijvoorbeeld door voorraadmijten te bestrijden of huisplanten weg te doen die mogelijk triggers zijn. Immuuntherapie werkt goed bij rond 70-80% van de katten.
• Als hij een allergie vermoedt, zal de dierenarts een eliminatieproef willen doen. Je kat zal een special therapeutisch voer te eten krijgen. Dit kan gehydrolyseerd voer zijn, wat betekent dat de eiwitten tot zulke kleine deeltjes afgebroken zijn dat het lichaam ze niet herkent als allergenen. Het kan ook een dieet zijn met een nieuw soort eiwit, zoals eend of hert, dat je kat nog niet eerder gegeten heeft. Het is ongelooflijk belangrijk dat je kat gedurende de hele proef - tot 12 weken lang - alleen dit voer eet. De dierenarts kan je kat vervolgens verschillende nieuwe soorten voer voorschotelen om te zien wat de trigger is. Ook is het mogelijk om gewoon door te gaan met het therapeutische voer als dit goede resultaten geeft.

Kort gezegd ...

Het is belangrijk om te onthouden dat sommige katten meer dan één huidaandoening tegelijk kunnen hebben. Naast de onderliggende oorzaak kunnen er complicaties optreden ten gevolge van secundaire infecties en zelfverwonding. Wees geduldig: het kan wat tijd vergen vóór de dierenarts de huidziekte van je kat tot de bodem onderzocht heeft. Maak het voorgeschreven behandelplan altijd helemaal af. Als je twijfels hebt, kan je de dierenarts vragen om uit te leggen waarom hij juist voor díe behandeloptie gekozen heeft.

Ook als je kat geen voedselallergie heeft, kan de dierenarts aanraden om over te stappen op een voer dat speciaal bedoeld is voor katten met een huidziekte. Deze soorten voer helpen om de huidbarrièrefunctie een boost te geven en sterk te houden. Ze bevatten essentiële vetzuren om de huid gezond te houden en ontstekingen te reduceren en toegevoegde antioxidanten om celschade te verminderen.

Veel huidproblemen zijn goed te behandelen met geduld en goed teamwork. Hopelijk zal je kat spoedig geen last meer hebben van jeuk en weer helemaal in orde zijn.

Gecontroleerd door Dr. Hein Meyer, DVM, PhD, Dipl-ECVIM-CA en Dr. Emma Milne BVSc FRCVS.