Verhuizen met een kat - tips en suggesties

Een aantal jaar geleden, toen ik met mijn kat naar een nieuwe woning verhuisde, had ik het geluk om een week lang beide huizen tot mijn beschikking te hebben. Dit maakte het verhuizen er niet gemakkelijker op (het leidde er alleen maar toe dat het proces langer duurde!) met één heel belangrijke uitzondering.

Als gecertificeerde klinisch dierengedragskundige doe ik graag experimenten; deze situatie gaf me de kans om een theorie te testen over verhuizen met een kat waar ik al lang over had nagedacht. Ik leerde er een heel belangrijke les door.

Oost west, thuis best

We weten dat voor katten hun woning buitengewoon belangrijk is. Deze vier muren bieden niet alleen fysieke bescherming, maar ook emotionele veiligheid: het is er vertrouwd en altijd hetzelfde en het ruikt er veilig.

Katten leven in een wereld van geur zoals wij in een wereld van kleur leven. Zo navigeren ze door de wereld en herkennen ze anderen. Het is ook de reden dat onze katten elke dag tegen ons aanwrijven: ze dragen hun geur aan ons over door middel van de feromonenklieren in hun wangen, rug en poten, zodat wij net zo ruiken als zij en gemakkelijk herkenbaar zijn als vertrouwde familie, ook in het donker of op een afstandje. 

Ze moeten dit regelmatig opnieuw doen. De chemische bestanddelen van de feromonen worden na een paar uur afgebroken en de verandering in onze geur zorgt ervoor dat onze katten ons opnieuw van hun eigen geur voorzien – zo blijft de informatie die in de geur besloten ligt up-to-date.

Een veilige geur is essentieel

Katten verspreiden hun geur ook in onze woning. Dit gebeurt op natuurlijke wijze, wanneer ze gaan liggen om te rusten, rondlopen of tegen dingen aanwrijven. Ze kunnen echter ook wat extra's doen door doelbewust hun geur over te dragen aan meubels, tapijten, matten of zelfs het deurkozijn, door te krabben of in extreme gevallen zelfs urine te sproeien of uitwerpselen in het zicht achter te laten!

Als je kat op dat niveau bezig is, wordt het moeilijk te negeren. Het geeft meestal aan dat ze zich niet lekker voelt of erg angstig of ongelukkig is.

Als je echter een subtielere toename van geurmarkering opmerkt, betekent dit dat je kat emotioneel gerustgesteld wil worden. Misschien is er aan de andere kant van de straat een nieuwe kat komen wonen en voelt jouw kat zich wat onzeker. Het is waarschijnlijk dat ze aan de mat achter de voordeur zal beginnen te krabben – zo markeert ze de drempel met haar eigen geur en overweldigt ze de geur van de andere kat die jij aan je schoenen haar domein binnenbrengt. Ja, zo subtiel kan het echt zijn.

De thuisbasis van je kat is zo belangrijk, dat zelfs de kleinste verstoring van de geur je kat kan aanzetten tot een poging om de geurharmonie te herstellen. 

Kat op je laptop? Dit is de reden!

Heb je je wel eens afgevraagd waarom je kat op de krant wil gaan liggen wanneer jij erin probeert te lezen? Of waarom ze tegen nieuwe voorwerpen in huis aanwrijft en eroverheen rolt? Aandacht trekken, absoluut! Ervoor zorgen dat het nieuwe voorwerp net zo vertrouwd ruikt als de rest van het huis? Jazeker.

Met dit in gedachten kan je je voorstellen hoe het voor je kat moet zijn als je niet één ding in huis verandert, maar alles in één keer.

Er is geen twijfel over mogelijk dat verhuizen stressvol is voor ons – maar wij weten wat we doen. Het levert even wat onrust op, maar al snel wennen we aan onze nieuwe omgeving en weten we om te gaan met de veranderingen.

Verhuizen levert katten veel stress op

Onze katten kunnen vanwege het verlies van hun oude, vertrouwde huis echter van streek raken. Alles is nieuw en anders en ze weten niet op welke fysieke locatie ze zich bevinden. Het huis ruikt onbekend, of erger nog, naar andere katten of andere dieren. Dit kan verontrustend zijn voor een diersoort die niet van nature sociaal is en niet van vreemden houdt. In het brein van je kat geldt: als je het kan ruiken, dan is het aanwezig.

Het goede nieuws is echter dat je maatregelen kan nemen om de stress van je huisdier te minimaliseren, zodat ze zo comfortabel mogelijk aan de nieuwe omgeving kan wennen.

Dus, hoe kunnen we verhuizen minder traumatisch maken voor een kat?

Een kat voorbereiden op de verhuizing

Hier gaat het om. Al lang voordat de verhuizers opduiken, zal je kat weten dat er iets groots staat te gebeuren. Je kat is niet telepathisch – het is gewoon een kwestie van observatie van menselijk gedrag! Je kat zal al dagenlang – of zelfs wekenlang! – gezien hebben dat je je vreemd gedraagt. Vervolgens wordt de transportmand van zolder gehaald en wordt haar ergste nachtmerrie bevestigd. Je hoort haar staart zwiepen en het kattenluik slaan en weg is ze.

Om deze ramp te voorkomen, zijn er vier dingen nodig:

1. Gewenning aan de transportmand
   Je kat dient de transportmand als een fijne plek te beschouwen – dit betekent dat de transportmand al lang voor de verhuizing deel moet gaan uitmaken van het meubilair van je woning, zodat je kat hem kan ontdekken, erin kan slapen en erin kan spelen, net als in een kartonnen doos.
2. Raak haar nu niet kwijt!
   Enkele dagen voordat het huishouden overhoop wordt gehaald, dien je je kat veilig op één kamer te houden, met voer, water en een kattenbak, vooral als ze een gevoelig karakter heeft. Zo voorkom je dat ze een paar dagen voor de verhuizing verdwijnt.
3. Veiligheid voorop
   Je kat moet zich op de dag van de verhuizing op een veilige plek bevinden, ver weg van het huis en alle chaos die deel uitmaakt van het verhuisproces. Gebruik een kattenpension als dat de enige manier is om het welzijn van je kat te verzekeren terwijl jij met andere dingen bezig bent.
4. Ondersteuning van de dierenarts
   Als je kat erg gevoelig of nerveus is, vraag dan de dierenarts om advies over tijdelijke medicatie om je kat te helpen om te gaan met de komende veranderingen. Er zijn tegenwoordig een aantal effectieve opties beschikbaar die bovendien inwerken op het geheugen – ze kunnen helpen om de langetermijneffecten van trauma te voorkomen en angst op de korte termijn verlichten. 

Hoe laat je je kat wennen aan een nieuwe woning

1. Geef zodra je je nieuwe woning betrekt één kamer aan je kat. Deze kamer MOET een veilige deur en veilige ramen hebben. Ik wil zelfs zo ver gaan om te zeggen dat er een slot op de deur moet zitten, zodat niemand per ongeluk naar binnen kan gaan en je kat naar buiten kan laten.
2. In deze kamer moet het voer en het water van je kat staan, plus een kattenbak (zo ver mogelijk van het voer en water). Er dienen verschillende verstopplekjes te zijn – op de zijkant geplaatste grote kartonnen dozen zijn hier ideaal voor. Zorg ook voor zacht en vertrouwd beddengoed, zodat ze in de dozen kan rusten.
3. Idealiter heeft je kat ook een hoge plek nodig. Zo zal ze zich veiliger voelen. Maak je geen zorgen dat de kamer te klein of te saai is – het is een tijdelijke verstopplek en veiligheid is op dit moment veel belangrijker dan vermaak.
4. De enige bezoeker die je kat in dit vroege stadium nodig heeft ben jij, plus anderen aan wie ze gehecht is. Je kat heeft geen gezelschap van vreemden nodig – zo zal haar angst alleen maar toenemen.

Na de verhuizing

Hoe lang je kat in haar eigen kamer moet blijven, hangt af van haar individuele zelfvertrouwen en hoe kalm je nieuwe woning is.

Ze is klaar om op ontdekking te gaan als ze je elke keer vrolijk komt begroeten wanneer je haar veilige kamer binnengaat en er samen met jou eet en speelt. Dit zijn goede tekenen dat je kat zich aan het aanpassen is.

Moedig je kat in deze fase aan om zich tegen een schone deken of doek aan te wrijven terwijl jullie samen bezig zijn. Neem deze deken of doek onmiddellijk mee naar de volgende kamer die ze zal gaan ontdekken en wrijf er de muren, het deurkozijn en de meubels mee in. Breng haar nu naar de nieuwe kamer (met alle andere deuren en ramen veilig dicht) en laat haar op ontdekking gaan. Hopelijk zal ze zich met haar eigen vertrouwde geur in de kamer meteen thuis voelen. Doe hetzelfde met alle ander kamers in huis, zodat ze zich geleidelijk aan overal prettig zal voelen.

Wanneer je kat weer naar buiten mag

Als je kat eraan gewend is om naar buiten te gaan, is het noodzakelijk dat ze zich veilig, comfortabel en ontspannen voelt in haar nieuwe woning voordat ze naar buiten mag. Er is geen vaste regel voor hoe lang dit duurt na de verhuizing met je kat, maar een minimum van drie weken wordt meestal aanbevolen.

Terug naar mijn katten en mijn verhuiservaring jaren geleden. Aangezien ik het geluk had om voor het einde van de verhuizing een aantal dagen tussen de twee woningen te kunnen reizen, volgde ik mijn eigen advies op. Met een doek waar mijn prachtige kater Alex op had geslapen wreef ik over alle deurkozijnen en plinten in het nieuwe huis. Snel door naar de dag van de verhuizing: Zodra de verhuizers vertrokken waren, plaatste ik Alex in zijn eigen veilige kamer. Ik bleef bij hem terwijl hij op onderzoek uitging. Alex snuffelde rond, keek om zich heen en begon bijna meteen om zich tegen mij en de voorwerpen in de kamer aan te wrijven. Hij at zijn avondeten en deed vervolgens een dutje. Het was net alsof hij al thuis was, alsof hij er al eerder was geweest. En in zekere zin was dat ook zo!