Plasproblemen bij katten: herken de tekenen en oorzaken

Plasproblemen bij katten zijn een veelvoorkomende reden voor een bezoekje aan de dierenkliniek. Er zijn behoorlijk veel mogelijke oorzaken van plasproblemen bij katten, maar de meest voorkomende oorzaak is stress. Hoewel katten een gemakkelijk leventje lijken te hebben, raken ze snel gestrest, vooral als ze altijd binnen blijven of samenleven met andere katten. Naast plasproblemen kan chronische stress ook maagdarmproblemen, overmatig verzorgen en gedragsproblemen veroorzaken. Aangezien plasproblemen een van de eerste en duidelijkste tekenen kunnen zijn dat je kat stress ervaart, is het belangrijk voor baasjes om te weten hoe de symptomen eruitzien en hoe ze hun kat kunnen helpen.

Hoe weet ik of mijn kat een plasprobleem heeft?

Wanneer katten gelukkig en gezond zijn, gebruiken ze de kattenbak of gaan ze naar buiten om te plassen en te poepen. Als je kat echter een van de volgende gedragingen vertoont, kan ze last hebben van blaasproblemen of Feline Lower Urinary Tract Disease (FLUTD):

• moeite met urineren
• incontinentie/verlies van controle over de blaas
• buiten de kattenbak plassen of in huis plassen als ze normaal naar buiten gaat
• huilen van de pijn bij het urineren of proberen te urineren
• likken aan de geslachtsdelen
• verminderde eetlust

Wanneer stress de reden is van FLUTD, wordt het vaak stresscystitis genoemd. De meeste katten zullen de tekenen hierboven vertonen wanneer ze aan hun stresslimiet zitten of een medisch probleem hebben. Eerdere tekenen van stress kunnen zijn dat je kat zich meer verstopt, minder aanhankelijk is, veranderingen vertoont in haar eetgedrag of alleen plast óf alleen poept in de kattenbak (dus niet beide). Sommige katten kunnen echter zonder waarschuwing tekenen van plasproblemen en stresscystitis vertonen. Zodra een kat tekenen van plasproblemen vertoont, is het belangrijk om de dierenarts te bellen. Deze gevallen moeten altijd onderzocht worden door de dierenarts. Als de urinebuis van een kat verstopt raakt - wat vaker voorkomt bij katers - is dit een medisch noodgeval. De blaas kan scheuren of er kan nierfalen optreden als het niet behandeld wordt.

De triggers van de stress herkennen

Als je kat tijdens het plassen ongewoon gedrag vertoont of steeds buiten de kattenbak plast, is het belangrijk om de triggers van de stress te identificeren. Wanneer je de dierenarts belt om de symptomen van je kat te bespreken, kan hij vragen stellen om erachter te komen wat de oorzaak van de stress is, zoals:

• Heb je andere katten in huis?
• Heeft je kat de mogelijkheid om naar buiten te gaan?
• Wanneer is het ongewone plasgedrag begonnen?
• Heb je onlangs veranderingen aangebracht in haar voer of kattenbakvulling?
• Welk ander ongewoon gedrag vertoont ze naast de plasproblemen?
• Hebben er zich grote veranderingen voorgedaan in je huishouden, zoals een verbouwing, een nieuw huisdier (vooral een kat), een baby of een sterfgeval?

Overweeg ook dat katten vaak de gevoelens van hun baasjes scherp opmerken, dus stel jezelf ook vragen over jezelf. Heb je recent veel stress gehad? Verstoort de stress je dagelijkse routine? Als jouw dagelijkse routine verstoord is, dan is die van je kat dat waarschijnlijk ook. Te veel slapen of niet genoeg slapen zijn veelvoorkomende symptomen bij mensen die gestrest zijn. Wanneer een kat deze veranderingen opmerkt, kan ze gestrest raken; de symptomen hiervan kunnen zich uiten in het plasgedrag.

Stress op de korte en lange termijn

Grote veranderingen in het leven van een kat, zoals een verhuizing of een nieuw huisdier in huis, kunnen tijdelijk voor stress zorgen. Hoewel veel katten zich na een redelijke tijd kunnen aanpassen, blijven andere katten gestrest; dit kan leiden tot plasproblemen, maar ook tot te veel verzorgen en maagdarmproblemen. Als de oorzaak van de stress snel geïdentificeerd en opgelost kan worden, kunnen de plasproblemen snel ophouden.

Meer uitdagende bronnen van stress zijn langetermijnsituaties die niet eenvoudig opgelost kunnen worden; deze kunnen ernstigere plasproblemen veroorzaken. Verreweg de meest voorkomende oorzaak van stress bij katten is samenleven met andere katten en altijd binnenshuis zijn. Voor veel katten geldt dit allebei!

Hoe kan je plasproblemen bij katten behandelen en voorkomen

Als je kat stress ervaart, moet je een bezoekje aan de dierenarts brengen. Afhankelijk van de ernst van de blaasproblemen van je kat, kan de dierenarts medicatie voorschrijven en/of haar dieet aanpassen met therapeutisch kattenvoer. Dit kan helpen enkele plasproblemen op te lossen en je kat zich weer beter te laten voelen. Enkele van deze therapeutische diëten bevatten ook natuurlijke ingrediënten om stress te reduceren. Naast het voorschrijven van medicatie en voer kan de dierenarts ook aanbevelingen geven om de thuisomgeving te verbeteren, zodat je katten zich er rustiger voelen. Als je meerdere katten hebt, dien je één voer- en waterbak meer neer te zetten dan het aantal katten dat je hebt. Plaats ze rondom in huis, zodat de katten niet in de buurt van elkaar hoeven te eten en te drinken. Hetzelfde geldt voor de kattenbakken, maar deze dienen ver van de voer- en waterbakken neergezet te worden.

Soms is alles wat er nodig is een beetje tijd samen doorbrengen met je kat en positieve aandacht. Probeer ook de kattenbak en het huis heel schoon te houden en zorg ervoor dat je kat goed gehydrateerd is. Dit kan helpen de stress te reduceren en de plasproblemen te verminderen of zelfs op te lossen. Helaas duurt het bij veel katten weken of maanden om de symptomen van stresscystitis te verlichten. Het kan ook komen en gaan; soms kan je denken dat het opgelost is, maar vervolgens keert het weer terug. Dit is vaak het gevolg van een onverwachte bron van stress, zoals een verbouwing in huis of een heleboel bezoek tijdens een vakantie. Als je op deze gebeurtenissen kan anticiperen, kan je samenwerken met de dierenarts om de impact ervan zo klein mogelijk te houden.

Zodra je de oorzaak van de stress van je kat geïdentificeerd hebt en een manier gevonden hebt om deze stress te reduceren, is het belangrijk om ook voor de toekomst het stressniveau laag te houden. Vergeet niet om ook je eigen stress aan te pakken! Een andere belangrijke factor bij het omgaan met de stress van je kat is consistentie. Als je weet dat je routine binnenkort gaat veranderen of als er een grotere verandering in je leven aankomt (een verhuizing, een nieuwe persoon of een nieuw dier in huis enz.), kan je je kat daar op voorbereiden met voorwerpen en speeltjes waar ze dol op is. Als ze een beetje verwend wordt, zal ze zich veiliger voelen en misschien zelfs afgeleid worden van de komende veranderingen. Houd daarnaast de kattenbak heel schoon en zorg ervoor dat je kat een rustig plekje heeft waar ze kan ontspannen. Feromoonverspreiders ten tijde van potentieel stressvolle gebeurtenissen kunnen sommige katten ook goed helpen.

Door je voor te bereiden op stressvolle situaties en goed op te letten dat je kat niet overweldigd raakt, kan je plasproblemen helpen voorkomen en leidt ze een gezonder en gelukkiger leven.

Gecontroleerd door Dr. Hein Meyer, DVM, PhD, Dipl-ECVIM-CA en Dr. Emma Milne BVSc FRCVS.